Lęk przed dziurami to ewolucyjna ochrona gatunku ludzkiego, która objawia się dyskomfortem przez skupiskiem niewielkich dziur w danym obiekcie. Czy Ciebie też dotyczy? Skąd się w ogóle wziął i czy powinniśmy go leczyć?
Historia nauki o lęku przed dziurami
Trypofobia to zjawisko opisane stosunkowo niedawno, zatem badania na jego temat są dosyć skąpe, a kontrowersji jest nadal bardzo wiele. Pierwszy o lęku przed dziurami wspomina artykuł w 1998 roku, który mówi o „Dziewczynce, która bała się dziur”. Dziewczynka miewała ataki paniki na widok skupiska niewielkich i nieregularnych otworów. Kilkanaście lat później przeprowadzono badania z udziałem osób dorosłych, którym także pokazano obraz widziany wówczas przez dziewczynkę. Okazało się, że 16% badanych odczuwało podobny lęk przed obserwowaniem tego obrazu.
Badania przeprowadzono także w mediach społecznościowych, ale już na grupie osób, które twierdziły, że mają trypofobię. Większość z nich odczuwała raczej obrzydzenie (nie strach), na widok skupisk otworów.
Spora część w ogóle znanych nam fobii jest sklasyfikowana jako zaburzenia lękowe. Są to m.in.:
- agorafobia (lęk przed otwartymi przestrzeniami);
- klaustrofobia (lęk przed niewielkimi pomieszczeniami);
- arachnofobia (lęk przed pająkami);
- socjofobia (lęk przed kontaktami z innymi ludźmi).
Trypofobia nie została zaliczona do tej listy – przynajmniej na ten moment. Głównym powodem jest to, że zdecydowanie częściej dziury powodują u badanych bardziej obrzydzenie niż lęk.
Przyczyny lęku przed dziurami
Najbardziej prawdopodobną teorią jeśli chodzi o przyczyny lęku przed dziurami, jest ewolucja. Skupiska otworów to często miejsce występowania jadowitych zwierząt, często również wygląd skóry zwierząt przypomina właśnie otwory. Dziury przypominają także zmiany skórne, więc być może jest to swego rodzaju zachęta do unikania chorób zakaźnych, na przykład odry czy szkarlatyny. Podobną strukturę mają również gniazda owadów np. pszczół, których w pewien naturalny sposób unikamy w obawie przed użądleniem.
Wśród wielu społeczeństw działa też zjawisko sugestii. Poza tym w większości wypadków nie lubimy się też wyróżniać, więc im więcej osób będzie obserwowało u siebie objawy trypofobii, tym bardziej jest prawdopodobne, że pojawią się one także u nas.
Jak objawia się lęk przed dziurami?
Osoba ze zdiagnozowaną trypofobią lub jakimkolwiek innym zaburzeniem lękowym może odczuwać bardzo skrajne objawy. Często będą pojawiać się pojedynczo, ale mogą występować także łącznie, a są to:
- szybsze bicie serca;
- ból głowy;
- trzęsienie się dłoni;
- odwracanie wzroku w drugą stronę;
- panika i chęć ucieczki;
- uczucie wstrętu;
- dreszcze.
Leczenie lęku przed dziurami
Przede wszystkim osoba z objawami trypofobii powinna unikać obiektów, które wywołują u niej lęk. Obrazy z niewielkimi dziurami, otwory pojawiające się w naturze czy w konsekwencji działalności człowieka – wszystko to może wywoływać objawy. Zatem, odwrócenie wzroku od potencjalnie groźnego obiektu jest najskuteczniejszą metodą walki z tym zaburzeniem. W końcu unikanie tego typu obiektów nie jest specjalnie trudne.
Jeżeli jednak zdecydujemy się na wizytę u lekarza, należy pamiętać, że w trypofobia nie figuruje w klasyfikacji chorób, a więc lekarz nie może bezpośrednio postawić takiej diagnozy. Leczenie w takich sytuacjach jest głównie objawowe, a w niektórych przypadkach lęk przed dziurami klasyfikowany jest jako inne specyficzne fobie. Samo leczenie to często terapia z psychologiem, która obejmuje nauczenie pacjenta sposobów radzenia sobie z lękiem i stresem. Często stosowana jest także medytacja czy trening oddechowy. W skrajnych przypadkach stosowane jest leczenie farmakologiczne w połączeniu z intensywną psychoterapią.
Lęk przed dziurami to coraz częściej pojawiająca się przypadłość, i chociaż nie jest uznana za chorobę czy zaburzenie lękowe, może wywoływać naprawdę uciążliwe objawy. Radzenie sobie z nimi może być proste lub może nawet wymagać leczenia farmakologicznego. Warto skorzystać z pomocy specjalisty, który dobrze nas zdiagnozuje i pomoże w złagodzeniu objawów.
Przeczytaj również o trypofobii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Trypofobia